6.7 関連する不定積分

置換積分 $t = x+\sqrt{x^2+a^2}$

 次の不定積分を導出,確認しよう. \begin{gather} \int \frac{dx}{\sqrt{x^2+a^2}} = \ln \left| x+\sqrt{x^2+a^2} \right| \end{gather} まず,$t = x+\sqrt{x^2+a^2}$とおくと, \begin{eqnarray} \frac{dt}{dx} = 1+\frac{1}{2} \left( x^2+a^2 \right)^{-\frac{1}{2}} 2 x &=& 1+\frac{x}{\sqrt{x^2+a^2}} \nonumber \\ &=& \frac{\sqrt{x^2+a^2}+x}{\sqrt{x^2+a^2}} \nonumber \\ &=& \frac{t}{\sqrt{x^2+a^2}} \end{eqnarray} これより, \begin{gather} \frac{dt}{t} = \frac{dx}{\sqrt{x^2+a^2}} \end{gather} よって,次のように不定積分が行える. \begin{eqnarray} \int \frac{dx}{\sqrt{x^2+a^2}} &=& \int \frac{dt}{t} \nonumber \\ &=& \ln |t| \nonumber \\ &=& \ln \left| x+\sqrt{x^2+a^2} \right| \end{eqnarray} 逆に,右辺を$x$で微分すると, \begin{eqnarray} \frac{d}{dx} \left[ \ln \left| x+\sqrt{x^2+a^2} \right| \right] &=& \frac{dt}{dx} \frac{t}{dt}\left( \ln |t| \right) \nonumber \\ &=& \frac{t}{\sqrt{x^2+a^2}} \frac{1}{t} \nonumber \\ &=& \frac{1}{\sqrt{x^2+a^2}} \end{eqnarray}