TRL校正の詳細 
     TRL校正\(^\dagger\)について詳しく導出して解説する.
    \(\dagger\) G. F. Engen and C. A. Hoer, 
        “Thru-Reflect-Line: An improved technique for calibrating the dual six-port automatic network analyzer,”
        IEEE Trans. On Micr. Theory and Tech. , vol.27, pp.987-993, Dec. 1979.
    スルー(Through) 
     まず,スルーのとき,ポート0-3間のRマトリクス(測定値)は,
    \begin{gather}
    [R_{\mathrm{thru}}] = [R_a] [R_b]
    \end{gather}
    よって,
    \begin{gather}
    [R_b] = [R_a]^{-1} [R_{\mathrm{thru}}] 
    \end{gather}
    伝送線路(Line) 
     次に,図のように伝送線路(Line)を接続すると,
    \begin{eqnarray}
    [R_{line}] &=& [R_a] [R_l] [R_b]
    \nonumber \\
    &=& [R_a] [R_l] [R_a]^{-1} [R_{\mathrm{thru}}] 
    \end{eqnarray}
    
         
        測定ポート間に伝送線路を接続した場合 
     
    これより,
    \begin{gather}
    [R_{\mathrm{line}}] [R_{\mathrm{thru}}]^{-1} = [R_a] [R_l] [R_a]^{-1}
    \label{eq:tline}
    \end{gather}
    ただし,\([R_l]\)は線路長\(l\)の伝送線路のRマトリクスを示し,
    次のようになる.
    \begin{gather}
    [R_l] =
    \begin{pmatrix}
    e^{-\gamma l} & 0 \\
    0 & e^{\gamma l}  \\
    \end{pmatrix}
    \end{gather}
    ここで,測定値から求められる値を次のようにおく.
    \begin{gather}
    [R_{\mathrm{line}}] [R_{\mathrm{thru}}]^{-1} \equiv 
    \begin{pmatrix}
    r_{11} & r_{12} \\ r_{21} & r_{22} \\
    \end{pmatrix}
    \end{gather}
    行列のトレース 
     要素\(a_{ij}\)(\(i, j=1,2, \cdots , n\))からなる行列を\([A]\)とすると,行列のトレース\(\mbox{tr}\) は,対角要素\(a_{ii}\)の和より,
    \begin{eqnarray}
    \mbox{tr} \ [A]
    &=& a_{11} + a_{22} + \cdots + a_{nn}
    \nonumber \\
    &=& \sum_{i=1}^n a_{ii}
    \end{eqnarray}
    行列\([A][B]\)のトレースは,
    \begin{eqnarray}
    \mbox{tr} \ [A] [B]
    &=& \sum_{i=1}^n ([A] [B])_{ii}
    \nonumber \\
    &=& \sum_{i=1}^n \left( \sum_{m=1}^n a_{im} b_{mi} \right)
    \nonumber \\
    &=& \sum_{m=1}^n \left( \sum_{i=1}^n b_{mi} a_{im} \right)
    \nonumber \\
    &=& \sum_{m=1}^n ([B] [A])_{mm}
    \nonumber \\
    &=& \mbox{tr} \ [B] [A]
    \end{eqnarray}
    つまり,行列を入れ替えてもトレースは不変である.これより,
    \begin{eqnarray}
    \mbox{tr} ([P]^{-1}[A][P])
    &=& \mbox{tr} \left\{ ([P]^{-1} [A]) [P] \right\}
    \nonumber \\
    &=& \mbox{tr} \left\{ [P] ([P]^{-1} [A]) \right\}
    \nonumber \\
    &=& \mbox{tr} \left\{ ([P] [P]^{-1}) [A] \right\}
    \nonumber \\
    &=& \mbox{tr} \left\{ [U] [A] \right\}
    \nonumber \\
    &=& \mbox{tr} \ [A]
    \end{eqnarray}
    ただし,\([U]\)は単位行列を示す.よって,行列の相似変換でもトレースは不変である.
    
    伝送線路の電気長 
    式\eqref{eq:tline}の行列のトレースを求めると,
    \begin{eqnarray}
    \mbox{tr} \left\{ [R_{line}] [R_{thru}]^{-1} \right\}
    &=& \mbox{tr} \left\{ [R_a] [R_l] [R_a]^{-1} \right\}
    \nonumber \\
    &=& \mbox{tr} \left\{ [R_a]^{-1} ([R_a] [R_l]) \right\}
    \nonumber \\
    &=& \mbox{tr} \ [R_l]
    = e^{-\gamma l} + e^{\gamma l}
    \end{eqnarray}
    行列のトレースは,対角要素の和ゆえ,
    \begin{eqnarray}
    r_{11} + r_{22} &=& e^{-\gamma l} + e^{\gamma l} 
    \nonumber \\
    &=& 2 \cosh \gamma l
    \end{eqnarray}
    よって,伝送線路の電気長\(\gamma l\)を求めることができる.
    \begin{gather}
    \gamma l = \cosh ^{-1} \left( \frac{r_{11} + r_{22}}{2} \right)
    \end{gather}
    誤差回路のSパラメータ 
     誤差回路のRマトリクス要素を
    \begin{gather}
    [R_a] \equiv
    \begin{pmatrix}
    r_{11}^{(a)} & r_{12}^{(a)} \\ r_{21}^{(a)} & r_{22}^{(a)} \\
    \end{pmatrix}
    \end{gather}
    とおくと,
    \begin{align}
    &[R_{\mathrm{line}}] [R_{\mathrm{thru}}]^{-1} = [R_a] [R_l] [R_a]^{-1} 
    \nonumber \\
    &[R_{\mathrm{line}}] [R_{\mathrm{thru}}]^{-1} [R_a] = [R_a] [R_l] 
    \end{align}
    より,
    \begin{gather}
    \begin{pmatrix}
    r_{11} & r_{12} \\ r_{21} & r_{22} \\
    \end{pmatrix}
    \begin{pmatrix}
    r_{11}^{(a)} & r_{12}^{(a)} \\ r_{21}^{(a)} & r_{22}^{(a)} \\
    \end{pmatrix}
    =
    \begin{pmatrix}
    r_{11}^{(a)} & r_{12}^{(a)} \\ r_{21}^{(a)} & r_{22}^{(a)} \\
    \end{pmatrix}
    \begin{pmatrix}
    e^{-\gamma l} & 0 \\ 0 & e^{\gamma l}  \\
    \end{pmatrix}
    \end{gather}
    これより,
    \begin{gather}
    r_{11} r_{11}^{(a)} + r_{12} r_{21}^{(a)} = r_{11}^{(a)} e^{-\gamma l} \label{eq:t11t11}\\
    r_{11} r_{12}^{(a)} + r_{12} r_{22}^{(a)} = r_{12}^{(a)} e^{\gamma l} \label{eq:t11t12}\\
    r_{21} r_{11}^{(a)} + r_{22} r_{21}^{(a)} = r_{21}^{(a)} e^{-\gamma l} \label{eq:t21t11}\\
    r_{21} r_{12}^{(a)} + r_{22} r_{22}^{(a)} = r_{22}^{(a)} e^{\gamma l} \label{eq:t21t12}
    \end{gather}
    式\eqref{eq:t11t11}と式\eqref{eq:t21t11}の比をとり,\(e^{-\gamma l}\)を消去すると,
    \begin{gather}
    \frac{r_{11} r_{11}^{(a)} + r_{12} r_{21}^{(a)}}{r_{21} r_{11}^{(a)} + r_{22} r_{21}^{(a)}} 
    = \frac{r_{11}^{(a)}}{r_{21}^{(a)}}
    \end{gather}
    整理すると次の2次方程式となる.
    \begin{gather}
    r_{21} \left( \frac{r_{11}^{(a)}}{r_{21}^{(a)}} \right) ^2 
    + (r_{22}-r_{11}) \frac{r_{11}^{(a)}}{r_{21}^{(a)}} -r_{12} = 0
    \end{gather}
    また,式(\ref{eq:t11t12})と式(\ref{eq:t21t12})の比をとり,\(e^{\gamma l}\)を消去して整理すると,
    \begin{gather}
    \frac{t_{11} t_{12}^{(a)} + t_{12} t_{22}^{(a)}}{t_{21} t_{12}^{(a)} + t_{22} t_{22}^{(a)}} = \frac{t_{12}^{(a)}}{t_{22}^{(a)}} 
    \\
    r_{21} \left( \frac{r_{12}^{(a)}}{r_{22}^{(a)}} \right) ^2 
    + (r_{22}-r_{11}) \frac{r_{12}^{(a)}}{r_{22}^{(a)}} -r_{12} = 0
    \end{gather}
    上の二つの2次方程式は,係数が同じゆえ,
    \begin{gather}
    r_{21} x^2 + (r_{22}-r_{11}) x -r_{12} = 0
    \end{gather}
    よって,解は,
    \begin{gather}
    x = \frac{-(r_{22}-r_{11}) \pm \sqrt{(r_{22}-r_{11})^2 + 4 r_{21} r_{12}}}{2r_{21}}
    = x_1, x_2
    \end{gather}
    RマトリクスからSマトリクスに変換して,
    \begin{eqnarray}
    x_1 &=& \frac{r_{11}^{(a)}}{r_{21}^{(a)}} 
    = \frac{-e_{00}e_{11}+e_{01}e_{01}}{-e_{11}} 
    = e_{00} - \frac{e_{01}e_{10}}{e_{11}}
    \\
    x_2 &=& \frac{r_{12}^{(a)}}{r_{22}^{(a)}} = e_{00}
    \end{eqnarray}
    とおく.誤差回路による反射が大きくないとすれば,\(|x_1| > |x_2|\)となるような解を選べばよい.したがって,
    \begin{eqnarray}
    e_{00} &=& x_2
    \\
    \frac{e_{01}e_{10}}{e_{11}} &=& x_2 -x_1
    \end{eqnarray}
     同様にして,ポート2-3間の誤差回路のパラメータも求めることができ,
    \begin{eqnarray}
    [R_{\mathrm{line}}] 
    &=& [R_a] [R_l] [R_b]
    \nonumber \\
    &=& [R_{\mathrm{thru}}] [R_b]^{-1} [R_l] [R_b]
    \end{eqnarray}
    変形して,
    \begin{align}
    &[R_{\mathrm{thru}}]^{-1} [R_{\mathrm{line}}] = [R_b]^{-1} [R_l] [R_b]
    \\
    &[R_b] [R_{\mathrm{thru}}]^{-1} [R_{\mathrm{line}}]= [R_l] [R_b]
    \end{align}
    いま,
    \begin{align}
    &[R_{\mathrm{thru}}]^{-1} [R_{\mathrm{line}}] \equiv
    \begin{pmatrix}
    r_{11}' & r_{12}' \\ r_{21}' & r_{22}' \\
    \end{pmatrix}
    \\
    &[R_b] \equiv
    \begin{pmatrix}
    r_{11}^{(b)} & r_{12}^{(b)} \\ r_{21}^{(b)} & r_{22}^{(b)} \\
    \end{pmatrix}
    \end{align}
    とおくと,
    \begin{gather}
    \begin{pmatrix}
    r_{11}^{(b)} & r_{12}^{(b)} \\ r_{21}^{(b)} & r_{22}^{(b)} \\
    \end{pmatrix}
    \begin{pmatrix}
    r_{11}' & r_{12}' \\ r_{21}' & r_{22}' \\
    \end{pmatrix}
    =
    \begin{pmatrix}
    e^{-\gamma l} & 0 \\ 0 & e^{\gamma l}  \\
    \end{pmatrix}
    \begin{pmatrix}
    r_{11}^{(b)} & r_{12}^{(b)} \\ r_{21}^{(b)} & r_{22}^{(b)} \\
    \end{pmatrix}
    \end{gather}
    これより,
    \begin{gather}
    r_{11}^{(b)} r_{11}' + r_{12}^{(b)} r_{21}' = r_{11}^{(b)} e^{-\gamma l} \label{eq:t11bt11} \\
    r_{11}^{(b)} r_{12}' + r_{12}^{(b)} r_{22}' = r_{12}^{(b)} e^{-\gamma l} \label{eq:t11bt12} \\
    r_{21}^{(b)} r_{11}' + r_{22}^{(b)} r_{21}' = r_{21}^{(b)} e^{\gamma l} \label{eq:t21bt11} \\
    r_{21}^{(b)} r_{12}' + r_{22}^{(b)} r_{22}' = r_{22}^{(b)} e^{\gamma l} \label{eq:t21bt12}
    \end{gather}
    式\eqref{eq:t11bt11}と式\eqref{eq:t11bt12}の比をとり\(e^{-\gamma l}\)を消去,
    \begin{gather}
    \frac{r_{11}^{(b)} r_{11}' + r_{12}^{(b)} r_{21}'}{r_{11}^{(b)} r_{12}' + r_{12}^{(b)} r_{22}'} = \frac{r_{11}^{(b)}}{r_{12}^{(b)}}
    \nonumber \\
    r_{12}' \left( \frac{r_{11}^{(b)}}{r_{12}^{(b)}} \right) ^2 
    + (r_{22}'-r_{11}') \frac{r_{11}^{(b)}}{r_{12}^{(b)}} -r_{21}' = 0
    \end{gather}
    また,式\eqref{eq:t21bt11}と式\eqref{eq:t21bt12}の比をとり\(e^{\gamma l}\)を消去して整理すると,
    \begin{gather}
    \frac{r_{21}^{(b)} r_{11}' + r_{22}^{(b)} r_{21}'}{r_{21}^{(b)} r_{12}' + r_{22}^{(b)} r_{22}'} = \frac{r_{21}^{(b)}}{r_{22}^{(b)}}
    \nonumber \\
    r_{12}' \left( \frac{r_{21}^{(b)}}{r_{22}^{(b)}} \right) ^2 
    + (r_{22}'-r_{11}') \frac{r_{21}^{(b)}}{r_{22}^{(b)}} -r_{21}' = 0
    \end{gather}
    上の二つの方程式は,
    \begin{gather}
    r_{12}' y^2 + (r_{22}'-r_{11}') y -r_{21}' = 0
    \end{gather}
    で表され,解は\((|y_1| > |y_2|)\),
    \begin{gather}
    y = \frac{-(r'_{22}-r'_{11}) \pm \sqrt{(r'_{22}-r'_{11})^2 + 4 r'_{12} r'_{21}}}{2r'_{12}}
    = y_1, y_2
    \end{gather}
    RマトリクスからSマトリクスに変換して,
    \begin{eqnarray}
    y_1 &=& \frac{r_{11}^{(b)}}{r_{12}^{(b)}} 
    = \frac{-e_{22}e_{33}+e_{23}e_{32}}{e_{22}} 
    = -e_{33} - \frac{e_{23}e_{32}}{e_{22}}
    \\
    y_2 &=& \frac{r_{21}^{(b)}}{r_{22}^{(b)}} = -e_{33}
    \end{eqnarray}
    したがって,
    \begin{eqnarray}
    e_{33} &=& -y_2
    \\
    \frac{e_{23}e_{32}}{e_{22}} &=& y_1 -y_2
    \end{eqnarray}
    
    反射器(Reflect) 
     測定ポートに反射器(Reflect)を接続した場合を考える(反射係数\(\Gamma _L\)).  
    
         
        測定ポート間に伝送線路を接続した場合 
     
    ポート0での反射係数\(S_{11}^{\mathrm{(R)}}\),およびポート3での反射係数\(S_{22}^{\mathrm{(R)}}\)は,
    \begin{gather}
    S_{11}^{\mathrm{(R)}} = e_{00} + \frac{e_{01} e_{10} \Gamma _L }{1-e_{11} \Gamma _L}
    = x_2 + \frac{e_{11} (x_2-x_1)\Gamma _L}{1-e_{11} \Gamma _L} \\
    S_{22}^{\mathrm{(R)}} = e_{33} + \frac{e_{23} e_{32} \Gamma _L }{1-e_{22} \Gamma _L}
    = -y_2 + \frac{e_{22} (y_1-y_2)\Gamma _L}{1-e_{22} \Gamma _L}
    \end{gather}
    これより,
    \begin{gather}
    \Gamma _L = \frac{S_{11}^{\mathrm{(R)}} - x_2}{(S_{11}^{\mathrm{(R)}} -x_1) e_{11}} 
    = \frac{S_{22}^{\mathrm{(R)}} + y_2}{(S_{22}^{\mathrm{(R)}} +y_1) e_{22}}\\
    \therefore
    \frac{e_{22}}{e_{11}} 
    = \frac{(S_{11}^{\mathrm{(R)}} -x_1)(S_{22}^{\mathrm{(R)}} +y_2)}{(S_{11}^{\mathrm{(R)}} -x_2)(S_{22}^{\mathrm{(R)}} +y_1)}
    \end{gather}
    一方,スルーのときの反射係数\(S_{11}^{\mathrm{(T)}}\),\(S_{22}^{\mathrm{(T)}}\)は,
    \begin{eqnarray}
    S_{11}^{\mathrm{(T)}} 
    &=& e_{00} + \frac{e_{22} e_{01} e_{10}}{1-e_{11}e_{22}}
    = x_2 + \frac{e_{11}e_{22}(x_2-x_1)}{1-e_{11}e_{22}}
    \nonumber \\
    &=& \frac{x_2-e_{11}e_{22}x_1}{1-e_{11}e_{22}}\\
    S_{22}^{\mathrm{(T)}} 
    &=& e_{33} + \frac{e_{22} e_{23} e_{32}}{1-e_{11}e_{22}}
    = -y_2 + \frac{e_{11}e_{22}(y_1-y_2)}{1-e_{11}e_{22}}
    \nonumber \\
    &=& \frac{-y_2+e_{11}e_{22}y_1}{1-e_{11}e_{22}}
    \end{eqnarray}
    よって,
    \begin{gather}
    e_{11} e_{22} = \frac{S_{11}^{\mathrm{(T)}}-x_1}{S_{11}^{\mathrm{(T)}}-x_2} 
    = \frac{S_{22}^{\mathrm{(T)}}+y_1}{S_{22}^{\mathrm{(T)}}+y_2}
    \end{gather}
    したがって,
    \begin{gather}
    e_{11}^2 
    = \frac{(S_{11}^{\mathrm{(T)}}-x_1) (S_{11}^{\mathrm{(R)}} -x_2)(S_{22}^{\mathrm{(R)}} +y_1)}{(S_{11}^{\mathrm{(T)}}-x_2) (S_{11}^{\mathrm{(R)}} -x_1)(S_{22}^{\mathrm{(R)}} +y_2)}
    \\
    e_{22} = \frac{(S_{11}^{\mathrm{(R)}} -x_1)(S_{22}^{\mathrm{(R)}} +y_2)}{(S_{11}^{\mathrm{(R)}} -x_2)(S_{22}^{\mathrm{(R)}} +y_1)} e_{11}
    \end{gather}
    ここで,\(\Gamma_L\)の推定値を用いて,
    \begin{gather}
    e_{11} = \frac{S_{11}^{\mathrm{(R)}} - x_2}{(S_{11}^{\mathrm{(R)}} -x_1) \Gamma _L}, \ \ \ \ \
    e_{22} = \frac{S_{22}^{\mathrm{(R)}} + y_2}{(S_{22}^{\mathrm{(R)}} +y_1) \Gamma _L}
    \label{eq:e11e22}
    \end{gather}
    より推定値を求め,\(e_{11}\),\(e_{22}\)の符号を決定すればよい.
    さらに\(e_{10} e_{32}\),\(e_{01} e_{23}\)は,
    SOLT校正のスルーの式と同様であり,スルーの透過係数\(S_{21}^{\mathrm{(T)}}\),\(S_{12}^{\mathrm{(T)}}\)がわかれば求められる.したがって,
    \begin{gather}
    e_{00}, \ e_{11}, \ e_{10}e_{01}, \ e_{33}, \ e_{22}, \ e_{23}e_{32}, \ e_{10}e_{32}, \ e_{01}e_{23}
    \nonumber
    \end{gather}
    が決定され,ディエンベッディングによって被測定素子のSパラメータを得ることができる.
    
    前のページに戻る 
    「目次」ページに戻る